بررسی محتوای اطلاعاتی نوسانات توضیح داده نشده در بورس اوراق بهادار تهران

چکیده: آزمایش های اولیه مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای موید بتا به عنوان تنها متغیر تبیین کننده ای است که از قابلیت پیش بینی بازده یک ورقه بهادار وهمچنین سبدی از سهام برخوردار می باشد. در مطالعات علمی بعدی انتقادات متعددی به مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای وارد شده است. این موضوع موجب برانگیختن موج مطالعات به منظور توسعه نظریه های مالی شد که مهم ترین آن تحقیقی بود که فاما وفرنچ در سال 1993 انجام دادند. پژوهش آنها نشان می دهد که نرخ های بازدهی ماهانه سهام با سه عامل در ارتباطند :عامل بازار، اندازه و عامل ارزش دفتری به ارزش بازار. اما اثر سایر عواملی که به طور مستقیم وارد مدل نشده اند برطبق تحقیقات زیادی که در این زمینه صورت گرفته ازطریق جزءاخلال مدل قابل اندازه گیری است و به نوسانات توضیح داده نشده بازده معروف است . انگیزه اصلی از محاسبه نوسانات توضیح داده نشده بررسی این موضوع است که این نوع از نوسانات می تواند بازدهی اضافی ایجاد کند. لذا با توجه به اهمیت موضوع، تحقیق حاضر به بررسی ارتباط بین بازده ونوسانات توضیح داده نشده آن در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. جامعه آماری مورد بررسی کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1388-1384می باشد و40 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده اند. مهم ترین فاکتور برای انتخاب نمونه این بود که هریک از شرکتها درتمام 20 فصل دوره تحقیق، حداقل 30 روز معامله شده باشند. دراین تحقیق 3 فرضیه به شرح زیر مورد بررسی قرارگرفت. •بین اندازه شرکتها و نوسانات توضیح داده نشده بازده سهام آنها رابطه معکوس وجود دارد. •بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار شرکتها و نوسانات توضیح داده نشده بازده سهام آنها رابطه معکوس وجود دارد. •بین بازده ونوسانات توضیح داده نشده آن رابطه معکوس وجود دارد. اولین مرحله جهت آزمون فرضیات فوق محاسبه نوسانات توضیح داده نشده بود. پس از آن، ابتدا نشان دادیم که در بازار سهام تهران، شرکتهای بزرگتر با نوسانات توضیح داده نشده بیشتری در بازدهی شان مواجه اند، همچنین در بازار بورس تهران سهام ارزشی از نوسانات توضیح داده نشده کمتر و سهام رشدی از نوسانات توضیح داده نشده بیشتری در بازده برخوردارند. در مرحله آخر از تحقیق با استفاده از پرتفوی بندی (چارک بندی) شرکتهای نمونه در هرفصل برمبنای نوسانات توضیح داده نشده، نشان داده شد شرکتهایی که درچارک اول قراردارند(نوسانات توضیح داده نشده پایین تر) بازدهی بیشتر و شرکتهایی که درچارک چهارم قراردارند (نوسانات توضیح داده نشده بالاتر) از بازدهی کمتر برخوردارند. در واقع بازدهی شرکتهای چارک اول به میزان 58/6% بالاتر از شرکتهایی بود که درچارک چهارم قرار گرفته بودند. واژگان کلیدی: نوسانات توضیح داده نشده، بازده سهام، اثر اندازه، اثر ارزش